ΜΑΖΙ ΤΑ ΦΑΓΑΜΕ

Το σούβλισμα του αρνιού το Πάσχα δεν συνηθιζόταν μέχρι πριν από λίγα χρόνια στην Πολιάνα, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Μάνης. Ανήμερα την Κυριακή του Πάσχα άναβαν οι φούρνοι για να ψηθούν οι ντόπιες τυρόπιττες οι γαλατόπιττες και τα κουλούρια. Η Λαμπρή γιορταζόταν την επόμενη,τη Δευτέρα της Διακαινησίμου.

Τι οδήγησε λοιπόν τους Πολιανίτες να υιοθετήσουν το έθιμο; Μπορεί να είναι λίγο η μόδα: " Όλη η Ελλάδα σουβλίζει αρνί το Πάσχα."  Όμως το γεγονός ότι το σούβλισμα γίνεται από όλους μαζί στον ίδιο χώρο, αποδεικνύει ότι κάποια ανάγκη οδήγησε σε αυτό. Η ανάγκη να βρεθούν, αυτή τη Μεγάλη Γιορτή, όλοι μαζί. Να χαρούν μαζί, να γλεντήσουν μαζί. Αν λάβει μάλιστα κανείς υπόψη του, ότι τον τελευταίο καιρό οι οικογένειες του χωριού είναι λιγότερες και μικρότερες, δικαιολογείται η ανάγκη της συνένωσης, της συνδιασκέδασης.
Τι έγινε λοιπόν την ημέρα της Λαμπρής στην Πολιάνα; Η Ανάσταση είχε γίνει πολύ  νωρίς το προηγούμενο βράδυ. (Ένας ιερέας για τρία χωριά!)

Ήταν εύκολο  λοιπόν το ξύπνημα πρωί-πρωί. Κίνηση, "φασαρία",ετοιμασίες στην φιλόξενη αυλή του Σχολείου.

Οι εθελοντές - αλλά και γνώστες της ψηστικής τέχνης - άναψαν τα κάρβουνα και έστησαν στη σειρά

οβελίες και κοκορέτσια. Γρήγορα η μυρωδιά σκορπίστηκε. Και γρήγορα άρχισαν να μαζεύονται οι χωριανοί με τους φίλους, τους κουμπάρους και τους συμπεθέρους. Και παιδιά όλων των ηλικιών.

Έφεραν σαλάτες, πολιανίτικες τυρόπιττες, γαλατόπιττες. Απλώθηκαν τα τραπέζια κάτω από τα πεύκα,σχηματίστηκαν μεγάλες παρέες, που η μιά ακουμπούσε στην άλλη και σε λίγο ενώθηκαν όλες σε μια παρέα.

Και ενώ η παραδοσιακή μουσική ακουγόταν δυνατά,είχαν αρχίσει τα τσιμπολογήματα και άδειαζαν γρήγορα οι κανάτες με το κρασί. Γιατί ο Σύλλογος των Πολιανιτών είχε φροντίσει, εκτός από τα αρνιά, και το άφθονο κρασί.

Δεν άργησαν και οι δίσκοι με το ψητό: καλοψημένο, νόστιμο, άφθονο! Οι δίσκοι πήγαν και ήρθαν πάλι και πάλι.

Και οι κανάτες γέμιζαν και άδειαζαν, και οι γλώσσες λύθηκαν και οι ευχές ακούγονταν συνέχεια πλούσιες και θερμές.

Ήταν ώρα για χορό. Εκεί που τα χέρια σφίγγονται και οι καρδιές πλησιάζουν ακόμη πιο πολύ. Οι περισσότεροι πέρασαν από την "πίστα". Έδωσαν εξετάσεις - και πέρασαν με άριστα - κάποια νέα παιδιά στους παραδοσιακούς χωρούς.

Ο ήλιος είχε αρχίσει πια να γέρνει προς την θάλασσα, όταν κίνησαν σιγά - σιγά να φεύγουν οι πρώτοι. Και όταν κάπια στιγμή η αυλή του Σχολείου άδειασε, οι χωριανοί ήταν με την ψυχή γεμάτη. Ήταν ευχαρισημένοι. Είχν περάσει καλά. Είχαν γιορτάσει Μαζί.

                                                                               Γεωργία Χειλάκου - Μωρακέα

 Βίος ανεόρταστος μακρά οδός απανδόχευτος.    Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Ει τις ευσεβής και φιλόθεος, απολαυέτω της καλής ταύτης και λαμπρής πανηγύρεως.   Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Η τράπεζα γέμει, τρυφήσατε πάντες.    Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Ει τις μετά την τρίτην ήλθεν,ευχαρίστως εορτασάτω.    Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Ουκούν εισέλθετε πάντες εις την χαράν του Κυρίου ημών. Και πρώτοι και δεύτεροι τον μισθόν απολαύεται.     Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Εγκρατείς και ράθυμοι την ημέραν τιμήσατε. Νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες, ευφράνθητε σήμερον.    Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Ο μόσχος πολύς, μηδεις εξέλθει πεινών. Πάντες απολαύετε του συμποσίου της πίστεως.    Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Πλούσιοι και πένητες, μετ' αλλήλων χορεύσατε.     Ιωάννης ο Χρυσόστομος

ΕΙΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ 3ον

Τώρα μαρέσει να μιλώ/ για ό,τι έχει πεθάνει./ Αλήθεια τι γλυκιά ηδονή,/ να ξανανοίγεις μια πληγή/ παλιά, που πάει να γιάνει.  Φώτης Αγγουλές

                                                            Σωτήριος Α. Μωρακέας   

                                                 Λουϊζα Ανδροβιτσανέα - Ριζοπούλου

Το δέντρο της απελπισιάς, καταραμένο είναι δέντρο/ που δεν ανθεί την άνοιξη, μηδέ ποτέ καρποφορεί,/ και σαν κατάρα ο ίσκιος του πάνω στη γη βαραίνει,/ γιατί τα φύλλα της χαράς ποτέ δεν  τάγγιζε φτερό,/ και  μέσα από τις ρίζες του τρέχει νερό φαρμακερό,/ που όποιος το πιεί, πεθάινει.
Φώτης Αγγουλές

                                                Βενετσιάνα και Παναγιώτης Πετροπουλέας

                                        Γιάννος Α. Καράμπελας, Παναγιώτης Φ. Κατσαρέας

Έχει το δάκρυ μου στερέψει,/ κι έχει τελέψει η προσευχή μου,/ κι έχω σαν άστρο βασιλέψει/ στη μοναξιά και στη σιωπή μου.  Φώτης Αγγουλές.

                                                   Κατίνα Πατρικοβασιλάκου - Γούναρη

                                                    Ευθυμία Ανδροβιτσανέα (Μιχαλού)


Εσύ: με νεκρή την καρδιά και τα μάτια κλεισμένα στης ζωής μας μπροστά την ασχήμια,
κι εγώ: με σφαγμένη καρδιά και με σπλάχνα σκισμένα με του πόνου ντυμένος τη γύμνια. Φώτης Αγγουλές

                                                            Παπα-Ανδρέας Αρκουδέας

                                                      Ειρήνη Μωρακέα (Σαράνταινα)


Εσύ: Δίχως βάσανα πια και με χέρια σφιχτά σταυρωμένα  στα που πόνους δεν νιώθουνε στήθια,
κι εγώ: με τα χέρια παντού της ψυχής  απλωμένα, ζητιανεύοντας κάποια βοήθεια. Φώτης Αγγουλές

 

                                                          Βασιλική Μωρακέα (Φώταινα)

                                                                Φώτης Σ. Μωρακέας

Εσύ: μεσ' στη πρώτη χαρά τρισμακάριας μιας χώρας, μια ψυχή που πετά μαγεμένη,
κι εγώ: του γκρεμού το δεντρί μιας ακράτητης μπόρας η μανία, φριχτά που το δέρνει. Φώτης Αγγουλές

                                                                  Πότα Φ. Μωρακέα

                                                   Κατίγκω και Σαράντος Πετροπουλέας


Εσύ: μια ψυχή το κορμί της που χώνει στο τάφο προσφορά στη γιγάντια φρίκη
κι εγώ: του καϋμού βασιλιάς, μοιρολόγια που γράφω της ψευτιάς διαλαλώντας τη νιότη. Φώτης Αγγουλές

                                                             Παπα-Νίκων Νικολαρέας

                    Βενετσιάνα Πετροπουλέα, Στράτος Τσαγκάρης, Ελένη Πετροπουλέα

Τόσοι σταυροί που στήθηκαν τοσοι σταυροι που θα στηθούνε,/ εμάς μονάχα με σταυρούς μπορούν να μας μετρούνε. Φώτης Αγγουλές.

               Τασία πετροπουλέα - Τσαγκάρη, Στράτος Τσαγκάρης,Βενετσιάνα Πετροπουλέα

                                            Θέμης Αδαμόπουλος συζ. Μεταξίας Σ. Μωρακέα                                                                            
 Το πρωτοβρόχι ξέπλυνε/ τους τάφους απ' τη σκόνη/ νανούρισε στη στέγη μας/ τη θλίψη ν' αποκοιμηθεί/ και σκόρπισε τις σκέψεις μου/ σαν τ' άχερα στ' αλώνια.  Φώτης Αγγουλές.

                                                           Γιάννης Παν. Πετροπουλέας

                                                           Μιχάλης  Παν. Πετροπουλέας


Να μην ειν εδώ το τέρμα Τάφε, να μη σβει ο σκοπός/ της ζωής εδώ. Φώτης Αγγουλές.

                                                            Μιχάλης Παν. Πετροπουλεας

                                                              Πέτρος Ν. Πετροπουλέας


Οι νεκροί θα γυρίσουν στους τάφους τους/ όταν ο ήλιος φανεί,/ και οι σκιές θα χαθούνε.   Φώτης Αγγουλές.

                                                               Γιώργος Μ. Νικολαρέας

                                                             Μιχάλης Ν. Πετροπουλέας


Τώρα φωλιάζουν στ' άσαρκο κρανίο σου σκοτάδια,/κι αφ' της φυλής σου τα όνειρα είναι τα στήθη σου άδεια.  Φώτης Αγγουλές.

                                                          Λεωνίδας Ν. Ανδροβιτσανέας

                                    Μαριάνθη Παν. Νικολαρέα, Πελοπίδας Πέτ. Νικολαρέας


Κι ίσως μια μάνα ένα παιδί κάπου να σε προσμένει,/ μα εσύ θα μένεις πάντοτε ξένος σε ξένη χώρα. Φώτης Αγγουλές.

                                              Ποτίτσα Στράτη Πετροπουλέα - Μαυροπούλου

              Τάσία Πετροπουλέα - Τσαγκάρη, Βενετσιάνα Πετροπουλέα, Στράτος Τσαγκάρης


Δεν κλαίω πως ηπέθανες,/ κι εγώ θενά πεθάνω./ Μόνο που βασανίστηκες στιν κόσμο τον απάνω. Λαϊκό.

                                                                                                 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  Μαρία Κατσαρέα (Φώταινα)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              

                                                              Βενετσιάνα Πετροπουλέα

 Σκύβω πάνω απ' την άβυσσο και τους φωνάζω ''ευχαριστώ''/ αλλά, του κάκου απάντηση η ψυχή μου περινένει,/ Η άβυσσος δεν απαντά. Που είναι οι πεθαμένοι;  Φώτης Αγγουλές.

                                                      Γιώργος παπα- Ανδρέα Αρκουδέας

                                                 Σωτήριος και Αντώνιος  Σ. Ανδροβιτσανέας


 Τώρα καθώς περνα ο Σιμούν,/αφουγκραστείτε,αφουγκραστείτε.../ Τραγουδούν οι φλογέρες των σκελετών,/ τις τελευταίες λαχτάρες/ των σκοτωμένων.  Φώτης Αγγουλές.

Βασιλική και παπα - Ανδρέας Αρκουδέας

Σταυρούλα Νικολαρέα (Γιώργαινα)


Ετσι πέθανε  ο πατέρας μου/ και μένα, την άνοιξη στην Ελλάδα./ Πέθανε από πείνα κοιτάζοντας / τον ολοπράσινο κάμπο.             Φώτης Αγγουλές

Ευγενία Παναγέα (Πόταινα)

                                        

                                                Σταθούλα Ανδροβιτσανέα (Αντωνού)

κι είμαστε όλοι βιαστικοί... και μας χώρισαν οι δρόμοι,/ δίχως να τους πάρουμε συγχώρεση,δίχως να μας πάρουνε συγνώμη.  Φώτης Αγγουλές



                                                                           Πετροπουλέας Νικολής, Ηλίας, Γιάννης, Μιχάλης, Πέτρος, Ελένη με την Αντώνια,Φωτεινή,         Παναγιώτης, Κατίνα με τον Παναγιώτη.


  

                                                                 Πιέρος Πέτ. Παναγέας                                                                                                     
                                               
Δεν ξέρω αν γεννήθηκα νωρίς, δεν ξέρω αν άργησα./ Το κύμα και το σύννεφο ξέρω πως έχω αδέρφι./ Νανούριζε με έτσι γλυκά θάλασσα μάνα, μάγισσα,/κι ο θάνατος το σκούληκα, σαν άρχοντα ας τον θρέφει.  Φώτης Αγγουλές.

                         Γεώργιος Θ. Νικολαρέας
                                                                        















Σωτήριος Ανδροβιτσανέας


Νάμαι ξανάρθα πίσω./ Κι έχω τραγούδια να σας πω/ πολλά, μα πριν σας τραγουδήσω,/ που είν' τα κρίνα; που είν' τα γιασεμιά; 'εχω μια θλίψη να κοιμήσω.  Φώτης Αγγουλές.

                                                     Μαρία Χ. Ανδροβιτσανέα

                                                          Πέτρος και Μαρία Παναγέα


Των πεθαμένων τα ήσυχα σπιτάκια θα δρασκελίσω μια βραδιά,/ στο τελευταίο ραντεβού μας να ρθω, που το ποθούσες τόσο,/ κι ό,τι κι αν έχω στη ψυχή μου κι ό,τι κι αν κρύβω στην καρδιά/ στο τάφο σου θα τ' αποθώσω,/ και με το νου θα ζωντανέψω την ομορφιά σου που δεν ζει, το σπαραγμό μου, αγαπημένη, να τόνε ζήσουμε μαζί.   Φώτης Αγγουλές
                                 

                                                             Σωτηρούλα Φ. Κατσαρέα

                                                    Ελένη και Νικολής Πετροπουλέας


Τριγύρω ο τόπος/ είναι σπαρμένος με κόκαλα/ και ο αγέρας καθώς μετακινεί τις αμμοστιβάδες/ ξεθάβει τους σκοτωμένους/ για να τους δείξει τον ήλιο.  Φώτης Αγγουλές

                                                          Πέτρος Παν. Πετροπουλέας

                                             Σταυρούλα και παπα - Μιχάλης Μωρακέας

Κι φρίκη ολογυρα γυρνά/στην ερημιά τα βράδια/ μοιράζοντας στους άταφους νεκρούς το κρύο της χάδι.  Φώτης Αγγουλές

                                                       Παναγιώτης Σ. Ανδροβιτσανέας

                                            Κούλης Κωνσταντινέας σύζ. Πηνιώς Γ. Κατσαρέα


Και μάζευα κάθε νύχτα/ του σκελετούς απ την έρημο/ και τους έχτιζα/ και τους έχτιζα/ ν' ανεβαίνει ο πύργος.  Φώτης Αγγουλές.

                                                                Νίκος Παν. Νικολαρέας

 Τέλης Π. Περτροπουλέας

Τρείς μήνους ήταν άρωστος, τρεις μηνες κοιτασμένος./σάπισαν τα γελέκια του, έρεψε η λεβεντιά του/ τόφαε η αρώστια το κορμί και λύθηκαν οι αρμοί του.   Κώστας Κρυστάλλης

Εχτές επάσκιζα να βρω/ τρόπο να κλέψω από το δράκο/ για σε τ' αθάνατο Νερό,/ για σε που πας να μπεις στο λάκκο.    Φώτης Αγγουλές.